Staalslakken (Hoogovenslakken)

Staalslakken in wegfunderingen blijken na vijf tot tien jaar schade aan de erbovenliggende asfaltlaag te kunnen veroorzaken. Reparatie gaat wegbeheerders veel geld kosten.
Dat blijkt uit een reparatievoorstel van Gedeputeerde Staten van Groningen. Hoogovenslakken zijn in de periode van 1972 tot 1995 op grote schaal toegepast bij de aanleg van (provinciale) wegen. Een wegfundering met staalslakken bleek dermate goede constructieve eigenschappen te hebben dat gedacht werd met een dunner asfaltpakket te kunnen volstaan. Dat is een misrekening. Geruime tijd na aanleg blijkt aan het wegoppervlak schade te kunnen optreden.
De schade kan ontstaan door spatten. Hoogovenslakken hebben bindende eigenschappen waardoor ze tot een plaat kunnen samenkitten. Onder bepaalde condities kan die plaat horizontaal uitzetten. In langsrichting zal die uitzetting leiden tot opbarsten van de fundering waardoor het asfalt omhoog wordt gedrukt. De richels in dwarsrichting van de weg zorgen voor afname van verkeersveiligheid en rijcomfort.
Schade aan het asfalt door de hoogovenslakken kan ook ontstaan door zogenoemde bloemkoolvorming. De slakken in de wegfundering bevatten kalk. In sommige partijen is dat niet volledig geblust, waardoor zich vrije kalk in de slakken bevindt. Komt die in contact met water dan ontstaat er een volumevergroting. Plaatselijk kan dat leiden tot bezwijken van de asfaltverharding.
Bij de spatten en bloemkolen is de fundering vergruisd. Er is dan geen sprake meer van de homogene constructie die bij aanleg is voorzien. De asfaltconstructie is op de wegvakken met schade dus te licht. Het voorstel van Provinciale Staten rept van een aantal herstelmaatregelen. In hoofdlijnen bestaan die uit het vervangen of renoveren van de gehele constructie of de fundering in stand laten en het wegvak overlagen.
Vervanging of renovatie is zeer grijpend en kostbaar. Op grond van ervaring van de afdeling Wegbeheer van de provincie met proefvakken is vastgesteld dat het aanbrengen van een zware overlaging een oplossing biedt voor een periode van tien jaar of langer. De levensduur zal langer zijn naarmate de slakken meer “uitgewerkt” raken.
Het voorstel behelst dan ook het aanbrengen van een zware overlaging op een wegvak van de N366. Daarvoor moet Provinciale Staten van Groningen een bedrag ter beschikking stellen van 1,3 miljoen euro. Provinciale Staten zullen hierover binnenkort een besluit nemen.
De toestand van twee wegvakken ter lengte van 20 kilometer van het provinciale wegennet met staalslakken is zodanig dat in de (nabije) toekomst rekening moet worden gehouden met zware maatregelen.

Staal:
Staal is Fe. Roestvrijstaal is Fe met chroom. Gietijzer is staal met grafiet. Gietijzer kan spontaan breken.