Natuurreservaat de Twiske bij Amsterdam

Oase van rust in één van de dichtsbevolkte plekken ter wereld

Uniek Twiske door Joop Duijs

Zomerzonnetje in mei, wind en storm in augustus… „Het lijkt verdikkeme wel herfst”, moppert bij het voorbijgaan een mijnheer die zijn hond uitlaat in het Twiske. Ondanks dat deskundigen ons graag anders doen geloven, doet het klimaat nu eenmaal wat het wil. Niet alleen dit jaar, dat is nooit anders geweest. Zo was er bijvoorbeeld eind zestiende eeuw sprake van de Kleine IJstijd en was het al eerder, in de tiende eeuw, gortdroog.

In die tijd was Noord-Holland nog één groot moeras. Het hoogveen droogde uit waardoor het op sommige plaatsen mogelijk werd er te leven. Vanuit West-Friesland en de kust trokken mensen ook naar dit gebied, dat zijn naam dankt aan het veenriviertje de Twiske, dat stroomde tussen het Wormermeer en het IJ.
Toen de droogte de eeuwen erna voorbij was, kreeg men weer regelmatig te maken met overstromingen. Pas door de aanleg van de Afsluitdijk in 1932 was de dreiging van het water voor het Twiske echt voorbij. In de jaren die volgden wilde de provincie Noord-Holland het gebied laten droogmaken om de vele werkelozen aan het werk te helpen.
Het werkverschaffingsproject zou grond moeten gaan opleveren voor de tuinbouw, maar mislukte omdat het zoutgehalte te hoog was. Het Twiske werd noodgedwongen weer teruggegeven aan de natuur.

Korte loopjes en grote rondes
De wandelaar komt in het Twiske volop aan zijn trekken. Er zijn meerdere korte loopjes uitgezet, maar ook een ’grote’ ronde van vijftien werkelijk goddelijke kilometers. We starten in Den Ilp en wandelen met de klok mee.
Zoals zo vaak in de nabijheid van parkeerplaatsen, aanvankelijk veel trimmers en mensen die hun hond uitlaten. Al snel komen we langs zorgboerderij Balder. Vanaf volgend jaar wordt de boerderij uitgebreid met woonvoorzieningen voor achttien mensen met een verstandelijke beperking.
Verderop passeren we de Twiskemolen, die precies op de gemeentegrens van Landsmeer en Oostzaan ligt. De molen is in 1974 verhuisd vanuit Barsingerhorn waar hij al vanaf 1572 dienst deed. We wandelen verder met Oostzaan aan onze linkerhand en gaan onder de weg door die leidt naar de Blauwe Poort, een avonturen- en waterspeelplaats waar kinderen zich kunnen uitleven bij het water, op het piratenschip bij Twiske Beach en een speeltuin.
Uniek stukje natuur
Als we het bezoekerscentrum zijn gepasseerd, waar alles is te vinden over het Twiske, betreden we echt een heerlijk stukje natuur. Uniek als je nagaat dat je hier in één van de dichtstbevolkte stukjes van de wereld loopt. Er grazen niet alleen vleeskoeien, maar ook Schotse Hooglanders.
En er loopt en fladdert nog veel meer rond. De bunzing, hermelijn, wezel, egel, mol, haas, konijn en ook de vos is hier heel actief. Regelmatig wordt er dan ook een kaalgevreten gans gevonden. En Reintje lust alles: weidevogels, kikkertjes, muizen, zelfs de moederkoek van bevallen Schotse Hooglanders gaat erin bij de sluwe jagers.
Het wandelpad gaat hier door een prachtig open, vrijwel verlaten landschap waar het genieten is van prachtige Hollandse luchten en fraaie waterpartijen met talloze ganzen en eenden. Ook zien we regelmatig grote roofvogels zoals de havik, buizerd en bruine kiekendief boven de bossen en rietkragen.
Via paden en vlonders lopen we langs de Stootersplas waar we alleen soms worden opgeschrikt door langszoevende surfers. Prachtige, witte zandstrandjes hier, waar op dagen dat het wat minder lekker weer is, voor hondenliefhebbers de mogelijkheid bestaat om hun dieren te laten zwemmen.
Want dát is het voordeel van ons klimaat: er valt voor iedereen elke dag wel wat te genieten.