Scheepswrakken

Anna Catharina: nog een kist zilver
In 1735 zendt de Zeeuwse afdeling van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) zeven schepen uit voor een reis naar de Oost. Het doel is producten zoals thee, koffie, specerijen, zijde en katoen te kopen die op de Europese markt tegen forse winsten weer verkocht kunnen worden. De Anna Catharina komt tijdens een zware storm voor de kust van Vlissingen in moeilijkheden en vergaat, met aan boord ruim 65.000 gulden aan zilveren en gouden munten. Het schip is een jaar of twintig geleden gevonden. Verschillende kisten met munten zijn geborgen, maar men gaat er vanuit dat er nog een kist zilver ergens verstopt onder het zand moet liggen.
Jaar van ondergang: 1735.
Locatie: nabij Vlissingen, bij het Deurloo op de Hompel gelopen.
Type: spiegelretourschip.
Lading: gouden dukaten en zilveren munten.
Geschatte waarde: destijds meer dan 65.000 gulden, thans miljoenen euro’s.


Lutine: soldij Engelse troepen
Twee kanonnen en een goudstaaf werden reeds geborgen, maar er wordt onder leiding van de Harlingse tandarts/duiker Ane Duijf nog steeds naar de scheepsresten gedoken. De Lutine was in 1799 onderweg naar Hamburg. De kostbare lading was bedoeld om de Engelse troepen, die destijds Nederland binnenvielen, te voorzien van soldij.
Jaar van ondergang: 1799
Locatie: bij het Yzergat tussen Vlieland en Terschelling.
Type: Brits fregat.
Lading: grote hoeveelheid goud en zilver.
Geschatte waarde: destijds 1 miljoen Engelse pond, thans vele miljoenen euro’s

Renate Leonhardt: 17.000 kilo goud
De Renate Leonhardt is een Duits schip dat in 1917 tijdens de Eerste Wereldoorlog getorpedeerd werd door een Engelse onderzeeër. Het is nooit met zekerheid vastgesteld dat het schip daadwerkelijk een lading goud aan boord had. Volgens sommige schatduikers is het schip allang gevonden en is er niet meer van over dan wat bodemplaten en restanten van de stoommachine. En er zou nooit iets van waarde gevonden zijn. Maar ja, voor 17.000 kilo goud willen schatzoekers wel dubbel checken.
Jaar van ondergang: 1917.
Locatie: ter hoogte van Den Helder.
Type: stoomschip.
Lading: 754 kisten (17.000 kilo) gevuld met goud.
Geschatte waarde: destijds 72 miljoen gulden, huidige waarde zo’n 260 miljoen euro.

Negotie: VOC-schat bij Texel
In 1790 werden kort voor het vertrek van dit VOC-schip naar Sri Lanka 23 vaten met in totaal 1610 koperen duiten, veertien kisten met in totaal 280 zakken zilveren dukatons en een kist met negen baren goud aan boord gebracht. Het geld en het goud vertegenwoordigen destijds bij elkaar een waarde van 245.919 gulden. In de loop der jaren is het goud teruggevonden. Ook is een deel van het geld opgedoken of spontaan aangespoeld op het strand van Texel. Toch is reden genoeg om er nog eens een duikje aan te wagen. Ruim 100.000 gulden aan koperen en zilveren munten is tot op heden nooit gevonden.
Jaar van ondergang: 1790.
Locatie: Noordzee ter hoogte van paal 16 bij Texel.
Type: fregat.
Lading: koperen/zilveren munten en goud.
Geschatte waarde: miljoenen euro’s.


Tubantia: gevecht onder water!
Velen hebben gehoord van de schatten van dit schip maar niemand weet exact wat zich aan boord bevond. De Tubantia is het grootste Nederlandse passagiersschip dat ooit op zee verging. Het schip was onderweg van Amsterdam naar Argentinië, maar het was oorlog en dus waren slechts 87 van de 1500 passagiersplekken bezet. Het passagiersschip werd getorpedeerd door een Duitse onderzeeër. Over het waarom ervan bestaan verschillende theorieën. Sommigen zeggen dat het per ongeluk gebeurde, anderen beweren dat de Duitse legerleiding wilde voorkomen dat de Duitse keizer zijn bezittingen probeerde weg te sluizen naar Argentinië. Er zijn meerdere bergingspogingen gedaan. Eenmaal leidde dit zelfs tot James Bond-achtige taferelen, toen bergers elkaar met explosieven uit het water probeerden te blazen. Het goud en de juwelen zouden verstopt zijn in kazen. Wat men zocht, ligt nog steeds verborgen onder het zand van de zeebodem.
Jaar van ondergang: 1916.
Locatie: 50 kilometer ten westen van Walcheren, 52/49/79 Noorderbreedte, 02/49/04 Oosterlengte.
Type: 180 meter lang passagiersschip.
Lading: goud en juwelen van de Duitse keizer Wilhelm de Tweede.
Geschatte waarde: miljoenen euro’s.

Buuren: handelsgoed VOC
Een VOC-schip dat op haar eerste reis, met bestemming China, verging voor de kust van Texel. Het schip had met zekerheid een waardevolle lading aan boord. Hoeveel is niet bekend, maar meestal namen uitvarende VOC-schepen munten en/of goud mee op reis, als handelsgeld en om medewerkers overzee te betalen. Engelse duikers hebben wel ooit een kanon weten te bergen.
Jaar van ondergang: 1729.
Locatie: Noorderhaaks bij Texel, voor het Marsdiep.
Lading: vermoedelijk munten en/of goud.
Geschatte waarde: onbekend

General Barker: 1 miljard euro
Dit is het wrak met naar verluidt de “rijkste” lading in Nederlandse wateren. Het Engelse marineschip verging in 1781 en ligt slechts honderden meters uit de kust. De exacte locatie is bij een select gezelschap bekend, maar er mag ter plekke niet geborgen worden omdat er grote hoeveelheden zand verplaatst moeten worden. En daarvoor verleent Rijkswaterstaat geen toestemming in verband met het ondergraven van de duinen.
Jaar van ondergang: 1781.
Locatie: tussen Noordwijk en Zandvoort.
Type: Engels marineschip.
Lading: juwelen en goudstaven.
Geschatte waarde: 1 miljard euro.

Leerdam: zilveren plakkaat
Het schip zonk ergens in de Noordzee na een aanvaring met een ander vaartuig. De Leerdam had een waardevolle zilveren plakkaat aan boord, geschonken door het stadsbestuur van de stad Leerdam, maar het wrak is tot op heden niet gevonden.
Jaar van ondergang: 1889.
Locatie: onbekend.
Type: stoomschip.
Lading: een grote massief zilveren plakkaat.
Geschatte waarde: onbekend.

Ameland: edelstenen
Op 18 februari 1940 vertrok de Ameland met stukgoed vanuit Rotterdam naar Indië. Vlak na vertrek, voorbij de Maasbankboei, kwam het schip een Duitse onderzeeër tegen, de U10, en die had aan een torpedo genoeg om het stoomschip een zeemansgraf te geven. Volgens schatduikers had de Ameland een lading edelstenen aan boord.
Jaar van ondergang: 1940.
Locatie: 51/53/50 Noorderbreedte, 03/15/28 Oosterlengte, nabij de Schouwenbank.
Type: stoomschip.
Lading: edelstenen.
Geschatte waarde: onbekend.

Amstel: diamanten
Dit stoomschip is tijdens de Eerste Wereldoorlog 45 mijl uit de Nederlandse kust op een mijn gelopen. De Amstel was op weg van Rotterdam naar Engeland en had een lading stukgoed aan boord. De interessante vracht betrof een paar aangetekende zendingen ruwe diamant van Amsterdamse diamantairs dat vandaag de dag toch al gauw een half miljoen euro zou opbrengen.
Jaar van ondergang: 1915.
Locatie: tussen Rotterdam en Engeland, nabij lichtschip Noordhinder.
Type: stoomschip.
Lading: diamanten.
Geschatte waarde: 500.000 euro.

Grootste duikschat ter wereld
De meest tot de verbeelding sprekende schat ter wereld is die van het Spaanse galjoen Nuestra Senora de Atocha, een schip dat in 1622 verging tijdens een orkaan bij Key West in Florida. Schatduiker Mel Fischer was vastberaden en zocht maar liefst 16 jaar lang naar de schat, tot hij die in1985 daadwerkelijk vond. Op ongeveer 55 meter diepte voor de kust van Florida haalde hij 40 ton zilver en goud naar boven. Huidige waarde: 400 miljoen euro.

Handel in duiklocaties
Informatie over scheepswrakken en hun waardevolle ladingen wordt door amateur-archeologen en schatduikers uit allerlei historische archieven gedestilleerd. Soms zelfs via kerkverslagen, waarin bijvoorbeeld vermeld wordt dat bepaalde leden uit een gemeenschap niet in de kerkdienst aanwezig waren omdat zij een gezonken schip te hulp schoten. Onderling wisselen duikers ook informatie uit. Zo heeft de Nederlandse duiker Paul de Keyzer verschillende bronnen digitaal geïndexeerd, waardoor duikers vanuit de hele wereld bij hem aankloppen om informatie. “Vanavond heb ik een Kroaat aan gegevens geholpen van twee wrakken die voor zijn duikschool liggen.” zegt De Keyzer. “Inclusief ladinggegevens. De man heeft daar een goudmijn liggen, een scheepswrak met een enorme lading bauxiet aan boord. Ligt betrekkelijk ondiep en kan misschien wel met de juiste apparatuur geborgen worden”.